МЫ, БЕЛАРУСЫ, МУСІМ ПЕРАМАГЧЫ ЧАРНОБЫЛЬ!
Паважаныя землякі, дарагія беларусы! Мінула ўжо 19 гадоў, як на нашу Беларусь апусьцілася чарнобыльская чорная зорка Палын. Тысячы людзей адарвалі ад родных хат і вывезьлі з роднай зямлі. І хаты зьнішчылі, расьцягалі, апаганілі чужыя людзі. Лапухоўе і крапіва, запусьценьне і зьдзічэлыя сабакі там, дзе было жыцьцё, шчасьце і родны кут. Што можа стацца страшней?!
За часы двух сусьветных войнаў, калі немцы і расейцы выпальвалі беларускія вёскі, то заставаліся папялішчы, падмуркі, родныя мясьціны, зямля. І жыцьцё працягвалася нанова, нібы прамінула хвароба, а існасьць жыве.
Чарнобыль жа пазбавіў беларусаў нават зямлі, нават бачаньня даляглядаў і роднага неба над галавой. Людзей вырвалі з коранем і кінулі ўбок, нібы куст, ссыхаць. Што можа быць цяжэй за гэтакі лёс?! А тыя, што засталіся, хварэюць, прыгнечаны духам і не дае Бог здаровых дзяцей, і ўцякае шчасьце з жыцьця, хоць ёсьць хата, далягляды і родныя мясьціны. Атручанае існаваньне. Якая ж зь яго праца, які плён, які набытак?
Угледзімся ў лёс гэтых людзей знутры, і мы зразумеем усю трагедыю нашага вялікага народа, які даўно застаўся безабаронны, кінуты на выжываньне.
Ёсьць Бацькаўшчына вялікая і неабсяжная, ёсьць Радзіма-Культура і Айчына-Нацыя, шмат для каго яшчэ незразумелая і неадчувальная. І ёсьць Радзіма штодзённая і канкрэтная, як сонца ўсход над сінім лесам, як скрып дзьвярэй бацькоўскай хаты, як сьпевы пеўня кожным ранкам і брэх суседзкага сабакі. Радзімы гэтай ужо няма. І разам зь ёй для шмат каго мінула ўсё навечна.
Вось што такое Чарнобыль. Гэта разьвітаньне з Радзімай, якой не вярнуць. У Курапатах нашы ворагі адбіралі ў простых людзей жыцьцё. А ў Чарнобылі, у чорным Палыне, гэтыя ж самыя спраўцы – адабралі ў людзей Радзіму.
Усяму гэтаму ёсьць назоў – вынішчэньне. Вынішчэньне Беларусі.
Мы павінны супроцьстаяць гэтаму з адвагай, але і зь веданьнем, і з разуменьнем.
У нашай гісторыі Беларускага Народнага Фронту ёсьць старонкі, калі, змагаючыся з КПСС за праўду пра Чарнобыль, мы перамаглі, і людзі, якіх ашуквалі камуністы і марылі хлусьнёй, даведаліся, што такое ёсьць для Беларусі Чарнобыль.
Цяперака перад нашай нацыяй паўстала вялікая неабходнасьць, нібы ледзяная гара – мы мусім збавіцца ад наступстваў Чарнобыля. Я ўпэўнены, мы пераможам яго, але толькі тады, калі пераможам разам усё нацыянальнае гора. Гэта значыць – акупацыйны прамаскоўскі рэжым, чарнобыль духоўны і Чарнобыль радыяцыйны. Гэта цяпер – адна бяда і адна антыбеларуская палітыка, адзін зборны назоў для ўсяе навалы.
Так трансфармуецца і гэтак акрэсьліваецца нашае паняцьце пра смутны час, які перажывае беларускі народ – эпоха Чарнобыля.
Дай, Божа, нашаму народу сілу перажыць гэтую эпоху і перамагчы стогаловы Чарнобыль. Закасвайма рукавы, вымайма мячы, вастрэма думкі, гартуйма ідэі для Перамогі!
Жыве Беларусь! Слава героям!
Зянон ПАЗЬНЯК
26 красавіка 2005 г.