"ЦІ ЁСЬЦЬ БОГ"
У сацыяльнай мэнтальнасьці беларуса першасным чыньнікам камунікацыі зьяўляецца пазнаньне канкрэтнага чалавека. Беларус ня стане адразу дэманстраваць сябе, пакуль не пазнае, зь кім мае справу. Гэтая якасьць амаль стоадсоткава праяўлялася ў сялянстве, гэта значыць у першаступенным этнічным асяроддзі і найбольш традыцыйнай частцы соцыюма.
Такую асаблівасьць душы беларуса адзначыў, між іншым, наш амэрыканскі прыхільнік Джон Кунстадтэр, які мае сантымэнты да беларусаў і кожны год прыязджае ў Беларусь, каб падарожнічаць па вёсках, па Палесьсі, па Браслаўшчыне ды Меншчыне, пагаварыць па-беларуску ды паслухаць і пафатаграфаваць людзей. Ён знайшоў у Беларусі тое, чаго няма ўжо ў Амэрыцы і што ёсьць скарбам душы (удакладняць ня буду).
Тое, пра што я вышэй напісаў, ня ёсьць тэма маёй гаворкі, а хутчэй асацыяцыя да тэмы, якая больш жорсткая і празаічная.
У сацыяльных дачыненьнях людзей узьнікаюць тэставыя паняцьці, якія выяўляюць сутнасьць асобы, акрэсьліваюць зьяву і вызначаюць узровень дыялогу, а то і ўвогуле -- магчымасьць гаворкі.
Разважаючы аб духоўным, часам карысна задаць тэставае пытаньне: ці ёсьць Бог? Калі ў субяседніка "Бога няма", то дыялогу не атрымаецца. Як правіла, можа ўзьнікнуць спрэчка, альбо пераход на тэму, зразумелую для бязбожнага чалавека.
Класічным тэстам у цяперашняй палітыцы стала пытаньне: чый Крым? Спрацоўвае бездакорна. Літаральна ўсе прадстаўнікі газпрамаўска-эфэсбоўскай псэўдаапазыцыі ў Беларусі не адказалі на пытаньне "чый Крым" і круціліся, як в’юны на патэльні. Часам было камічна назіраць, як два агенты "канторы" з так званай "каардынацыйнай рады", будучы ў Кіеве ў праграме Славіка Шусьцера на тэлебачаньні, упарта плавалі перад украінскай аўдыторыяй, каб не адказаць на гэтае пытаньне (і не адказалі!). Фэнамэнальныя балваны, -- казаў бы нябожчык Літвіненка, забіты Масквой.
Пасьля неадказу на гэтае пытаньне -- пра дэмакратыю больш не кажэце, панове, не гаварыце пра яе (лепш ужо пра надвор’е ці пра тавары).
Тэставым пытаньнем для ўсёй прамаскоўскай квазіапазыцыйнай публікі ёсьць таксама пытаньне пра Беларускі Народны Фронт "Адраджэньне", пра нацыянальную рэвалюцыю, выкліканую гэтым рухам, і гістарычную перамогу -- сцьвярджэньне дзяржаўнай незалежнасьці Беларусі, дзяржаўнасьці беларускай мовы і дзяржаўнасьці сымвалаў нацыі -- Пагоні і Бела-Чырвона-Белага Сьцяга.
У палітычным сэнсе, улічваючы тыхчасовыя абставіны ў БССР, -- тады адбыўся фэнамэнальны палітычны цуд, створаны аднак сьветлымі розумамі, воляй і гарачымі сэрцамі адданых Беларусі і беларускаму народу людзей.
Замоўчваньне і абплёўваньне гэтай вялікай дзейнасьці і гістарычнай перамогі Фронту і ўвогуле -- усёй гісторыі беларускага змаганьня супраць расейскага камунізмаму і супраць антынацыянальнага рэжыму Лукашэнкі -- ёсьць характэрнай прыкметай газпрамаўска-эфэсбоўскай палітычнай групы, яе так званай "каардынацыйнай рады" і павярхоўнай рыторыкі так званых нэафітаў ("невероятных"), якія расплюшчылі вочы, але так і не прачнуліся.
Нэгатыўныя адносіны газпрамаўскай квазіапазыцыі да Беларускага Народнага Фронту, да яго дзейнасьці, ідэалогіі і да перамогі нацыянальнай рэвалюцыі ў 1988-1991 гадах тэстава сьведчыць толькі пра адно: перад намі непрыяцелі беларускай нацыянальнай Беларусі, непрыймальнікі яе нацыянальнай ідэі і нацыянальнай будучыні. Ім непатрэбная шчасьлівая, адроджаная, культурная нацыя зь беларускім духоўным жыцьцём, зь беларускай мовай і вольнай працай. Яны хацелі б "страну для жизни" (прытым адразу) з камфортам, які ім забясьпечыць Расея узамен за здачу беларускай маёмасьці і адмаўленьне ад нацыянальных каштоўнасьцяў; з камфортам, які паабяцаюць Пуцін, Масква і сытая Эўропа, калі яны будуць славіць яе левую эўрадэмакратыю з усімі збачэнствамі.
Гэтыя сацыяльныя ненавісьнікі Лукашэнкі існуюць цалкам у палітычнай парадыгме Масквы, якая хацела б зьмяніць Лукашэнку на такога ж залежнага васала, але больш культурнага і цывілізаванага. Пры гэтым газпрамаўскія спаборнікі за ўладу нічога ня ведаюць пра беларускую нацыю, пра Беларусь і ня хочуць ведаць. Яны тыповыя непрадрашэнцы, якія думаюць перацягнуць на сябе Беларускі народ, нічога ня кажучы пра яго нацыянальную будучыню. Маўляў, звалім Лукашэнку, а там будзе лепей.
Аднак з Масквой, ня будзе "лепей". Ужо бальшыня беларусаў тое ведае. Але сацыял-нэафіты ўсё на гэтую мпэрскую лухту купляюцца. "Ябацькі" і "неверагодныя" падзяліліся па палітычных вектарах. Арыентацыя супроцьлеглая, тыпажы розныя але прырода ў іх адна -- наднацыянальная. Яны будуць разьдзіраць Беларусь з-за розных уяўленьняў аб "стране для жизьни" -- але злучацца ў антынацыянальнае і лукашысцкае "адно", калі зьявіцца на палітычнай сцэне нацыянальная беларуская арганізаваная і вызвольная сіла.
Народная беларуская салідарнасьць цяпер пратэстуе супраць гвалту і маніфэстуе пад беларускім нацыянальным сьцягам, ахвяруецца, церпіць і не здаецца.
Праўда, за пяць месяцаў актыўнага мірнага пратэсту яшчэ не стварылася народная палітычная арганізацыя. Нават дружыны дзеля аховы дэманстрантаў не стварылася. Гэта трывожны момант, бо газпрамаўска-прамаскоўская барацьба за ўплывы на беларускі народ адбываецца амаль што ў аднабаковым парадку, амаль не спатыкаючы арганізаванай нацыянальнай альтэрнатывы.
Беларусь перажывае хвалюючы гістарычны момант грамадзкага абуджэньня людзей, працягвае мірны супраціў нялюдзкаму рэжыму, пратэстуе супраць антынароднай акупанцкай палітыкі, яднаецца пад беларускім нацыянальным сьцягам, які ўсяляе надзею і аптымізм у душы беларусаў. Але гэта толькі пачатак, толькі дэманстрацыя пазыцыі і сьведчаньне нацыянальнага яднаньня. Гэта першы этап. Далей мусіць быць арганізацыя беларускага нацыянальнага супраціву, палітычнага руху, палітычная барацьба і змаганьне. Нацыянальна-вызвольны рух мусіў бы стаць масавым.
Галоўнае -- не прапусьціць час "Х", які настане, калі трэба ўсім выступіць. Тады бандыты, якія захапілі ўладу, якія рыхтуюць канцлагеры для народа і вынішчэньне беларускай нацыі, павінны быць адразу схопленыя і пакараныя па суду. Час мірных пратэстаў закончыцца. Кветкі падонкам узамен за катаваньні дарыць ня будуць.
Міліцыя не з народам! Яны яшчэ ня ведаюць беларуса ў гневе, калі скончыцца яго цярпеньне. Бойцеся!
Тады рэальна абрынецца антынародны рэжым. Тады яго не ўратуе нішто: ні Масква, ні АМОН, ні маскоўскія грошы, ні нават маскоўскія танкі.
8 студзень 2021 г. Зянон ПАЗЬНЯК